De zorg wordt gedomineerd door alsmaar stijgende kosten en dalende opbrengsten. ICT is de laatste jaren binnen de zorg een steeds grotere kostenpost geworden en de vraag is of en zo ja hoe, deze kosten in de komende jaren zullen dalen. Binnen het grootste deel van de zorg wordt ICT en de afdeling ICT gezien als een cost center terwijl het een profit center zou kunnen zijn.
Techniek en innovatie passen bij de zorg. De ontwikkeling van medische instrumenten en röntgenfoto’s naar digitale precisie instrumenten en medische systemen is enorm snel gegaan. Zware, handmatige operaties van tien jaar geleden zijn nu vervangen door ingrepen die sterk worden ondersteund door ICT en technologie. Het inpassen van een heupgewricht werd op basis van ervaring gedaan; met wat cementpasta zat het heupgewricht weer netjes. Tegenwoordig wordt met behulp van ICT een exacte meting gedaan van de heup en de gewrichten waardoor herstel veel sneller kan verlopen. Door de inzet van technologie zijn patiënten sneller geholpen en is het risico op allerlei complicaties sterk afgenomen.
ICT voor keten optimalisatie
De inzet van ICT is enorm aan het verschuiven van het secundaire proces van registratie en administratie naar het primaire proces van de behandeling. De focus op het digitale dossier is terecht; het Ziekenhuisinformatiesysteem (ZIS) en het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) in de ziekenhuizen (cure) hebben net als de Elektronische Cliënten Dossiers (ECD) in de ketenzorg (care) een zeer belangrijke functie. De focus blijft hier vooralsnog gericht op de optimalisatie rondom de administratie keten van de patiënt.
ICT als innovator
De echte innovatieve ontwikkeling zit in de mogelijkheden van bijvoorbeeld ambient intelligence in de care sector waardoor ouderen of mensen met een geestelijke beperking langer zelfstandig kunnen wonen. De inzet van de tablets bij e-Healthcare en in de directe diagnostiek (denk aan intercollegiaal advies via collaboration) maar ook zeker de introductie van een (Google) glass op de operatiekamer wordt steeds serieuzer in de cure sector. Of wat te denken van de mogelijkheid van het 3D-printen van een schedel waarmee een levensreddende operatie kan worden uitgevoerd. ICT is booming.
Maar zoals een oogarts ooit zei: ‘Om met behulp van een 3D-printer een lens op maat te kunnen printen moet eerst het netwerk werken. De eisen die inmiddels aan ICT worden gesteld zijn enorm. Binnen de zorg zijn over het algemeen de ICT-afdelingen maar moeilijk in staat om mee te groeien met al de eisen en nieuwe ontwikkelingen die aan hun gesteld worden. De afdeling moet ook te veel verschillende werkzaamheden uitvoeren en verliest daardoor focus. Dit begint steeds meer een gevaar te worden voor de zorg. Het feit dat binnen de zorg ICT vaak puur als cost center gezien wordt, anders dan in veel andere (commerciële) sectoren, is wellicht een van de redenen.
Samenwerken met ICT-specialisten
De zorg moet zich richten op de core business van cure en care, van genezen en verzorgen. De basis IT diensten moeten het simpel gezegd gewoon dóen. Een chirurg kan niet meer opereren zonder ICT. Een foto kan niet meer door een radioloog worden beoordeeld zonder ICT en een pacemaker kan niet meer worden ingesteld zonder ICT. De commodity ICT mag niet falen in de zorg en wordt daarmee een onbetaalbare risicofactor.
Ziekenhuizen en zorginstellingen zouden hun afdelingen ICT vaker moeten laten samenwerken met ICT partners voor de basis IT diensten. Zo kunnen ze zichzelf meer specialiseren op de zorg specifieke ICT- en Informatie Management. De inzet van hoog specialistische applicaties eist hoog specialistisch ICT-personeel. Het standaard beheren van een infrastructuur kan vaak beter worden gedaan door specialisten op dit gebied. Co-Sourcing of outsourcing van deze commodity diensten lijkt een oplossing.
Sinds 1 april 2014 biedt METRI haar IT Benchmarking en Sourcing advies diensten ook actief aan in de zorg sector. METRI heeft met het aannemen van Gerbrand Ruiter, voormalig manager ICT van Het Oogziekenhuis, een belangrijke stap gezet om haar bewezen dienstverlening ook in deze zorg sector tot een succes te maken.