We hebben te maken met een disruptieve markt. Om met dominee Gremdaat te spreken: kent u die uitdrukking? Dit betekent dat iets ‘nieuws en nog kleins’ iets ‘bestaands, groots en logs’ gaat verdringen. Dit levert veel winnaars op. Maar wie heeft er oog voor de verliezers?
Geef de credits – of de schuld – gerust aan de cloud. De mogelijkheden nemen in hoog tempo toe en kunnen met relatief lage investeringen worden toegepast. Iedereen is overal online, delen is het modewoord en heel veel traditionele stromingen worden genegeerd of rechts ingehaald. Uber en AirBNB zijn misschien wel de bekendste disruptieve bewegingen. De een bedreigd het aloude ambt van taxichauffeur, de ander zet de overnachtingsbranche op z’n kop. Maar we hebben ook Spotify: gebruiken in plaats van bezitten. Of Marktplaats, hét voorbeeld van peer-to-peer commerce. Samen investeren kan via Kickstarter. En we werken allemaal bij de online werktuinen van Spaces, delen onze auto’s via Snappcar, halen geld binnen via crowdfunding en kijken tv on demand via Netflix.
De disruptieve bewegingen leggen de lat steeds hoger. Ze dwingen ons allemaal tot creatief denken, we moeten in hoog tempo veranderen en zoeken daarbij extreme grenzen op. En dus is er protest. De taxichauffeurs pikken het niet. Zij roepen dat het niet kan, wat Uber doet. Dit mag niet, zeggen de hoteliers. Het is oneerlijk. Nog nooit zoveel Calimero’s gehoord als de afgelopen twee, drie jaar.
De lat wordt hoger gelegd, er is druk en tegendruk maar de beweging blijft. Genoot u ook zo van het WK rugby? In een scrum rolt een bal en er is druk naar links, naar rechts, naar achteren. Maar het gaat uiteindelijk een kant op. En iedereen blijft meedoen. Gaat er iets mis, dan grijpt de scheidsrechter in. Hij zorgt dat de beweging blijft, maar tegelijk zorgt hij ervoor dat iedereen aan boord blijft.
In de disruptieve markt blijft niet iedereen aan boord. Bij lange na niet. Minister Asscher liet enkele maanden terug al weten dat er in de toekomst door de robotsering voor heel veel mensen geen betaald werk meer zal zijn. Want robots zijn goedkoop, snel, nooit ziek en werken 24 uur per dag. Volgens Asscher moet de overheid er voor zorgen dat mensen met een baanloos leven inkomen behouden, maar via wat voor soort voorzieningen dat moet gebeuren, liet hij helaas in het midden.
Waar is de controlerende en sturende rol van de overheid bij zoveel geweld? Moeten de brancheorganisaties niet eerder ingrijpen als mensen buiten de boot dreigen te vallen? Aan verboden door rechters hebben we niets. Dat lijkt slechts uitstel van executie. De vooruitgang is prachtig, maar er is ook veel protest. Neem de pakketvervoerders van PostNL, die door de disruptieve markt (er is nu mail, Twitter, Facebook, Instagram, Pinterest) zomaar hun baan verliezen en niet meer aan de bak komen. Zou het niet redelijk zijn als de postzegel weer een stukje verhoogd wordt zodat ze weer even uit de zorgen zijn? De Autoriteit Consument & Markt geeft PostNL hierin steeds minder ruimte. Ik zou het toejuichen als van bovenaf een lichte dwang werd toegepast om de pakketbezorgers wat meer tegemoet te komen.
“zonder human capital wordt het niets met de disruptieve markt“
Ik hoor u denken: post is toch uit de tijd? We moeten toch door? Helemaal mee eens. Maar het gaat te snel. De vooruitgang is niet sociaal. Te veel mensen verliezen. En zonder human capital wordt het niets met de disruptieve markt. Maar misschien ben ik wel een idealist. Net als dominee Gremdaat.