In Havanna, waar ik onlangs vakantie vierde, sprak ik een ober. Hij zei: ‘Ik moet hier een koelkast hebben, anders wordt mijn bier warm.’ Helder. ‘Bij jullie in het westen vragen ze dan welk merk, welke kleur, een of twee lades, met of zonder vriezer, energiezuinig of niet? Maar ik wil alleen een koelkast die mijn bier koud houdt.’
In Cuba is alles, maar dan ook alles, geregeld door de staat. Nadat hij zijn wensen kenbaar had gemaakt deed de man van de staat een sticker op een koelkast en was het apparaat van hem. Hij had twee jaar in de naburige republiek Panama gewoond. ‘De complexiteit waarmee ik geconfronteerd werd, kan ik als Cubaan helemaal niet aan. Wij leven in eenvoud en dat maakt het leven simpel en behapbaar.’
Met internet en de overvloed aan keuzes in Panama had de ober veel moeite. Het is een wereld die wij als westerlingen maar al te goed kennen. De complexiteit en diversiteit aan keuzemogelijkheden is enorm. Hier is het een sport om tot de juiste keuze voor een auto te komen. Honderd merken, duizend kleuren, lichtmetalen velgen, verwarmde buitenspiegels… Ik vroeg aan de Cubaan: wat heb jij voor een auto? Een groene, zei hij.
In de IT is het nog veel complexer. We hebben 8.000 verschillende soorten papierprinters terwijl het enige dat een printer doet is letters op papier krijgen. We hebben oneindig veel oplossingen met allemaal hetzelfde doel: het bieden van continuïteit van de bedrijfsvoering door middel van IT. Keuzes worden moeilijker en dit maakt de kans op een verkeerde keuze waarschijnlijker. We hebben high availability storage, back-up storage, SSD-storage, mop storage, no-nonsense storage, storage in het twin data center, storage onder de grond, storage met bruine onderdelen, storage zonder bruine onderdelen en gecombineerd met hybride oplossingen en dat alles om te komen tot een oplossing die 3 cent goedkoper is dan de concurrent.
En wat is de positie van de klant? Zijn behoefte staat niet centraal. De concurrentiestrijd op de IT-markt resulteert in vernieuwende oplossingen, maar de vernieuwing heeft als hoofddoel dat de klant voor de vernieuwende leverancier kiest. De wereld op z’n kop. Ik vernieuw als IT-leverancier, zodat ik mijn eigen positie kan verbeteren. In Cuba zijn ze niet gericht op eigen gewin. Ik zeg niet dat het er ideaal is, verre van dat, het land zit aan de grond, maar we kunnen wel van Cuba leren. Ik had wat pennen meegenomen van huis om uit te delen op een school. De kinderen waren dolblij toen ik ze uit de plastic verpakking haalde. Ik zocht een vuilnisbak maar de leraar zei: gooi maar op straat. Dat is nogal tegen mijn principes. Nee, zei hij, gooi op straat. Zo houden we de schoonmakers aan het werk.
Hoe kunnen we in het westen tot zo’n gemeenschappelijk denkend IT-bedrijf komen? Hoe kunnen leveranciers elkaar helpen om de klant een zo optimaal mogelijke oplossing te bieden? Leveranciers zouden veel vaker gezamenlijk moeten werken voor één en dezelfde klant. Kom samen tot de mooiste oplossingen waarbij je, los van je eigen commerciële belangen, de klant bedient. We zouden er allemaal beter van worden; de klant voorop. Ik sloeg de ober op z’n schouder en vroeg om een biertje. Dat feest ging niet door, want door de plotse dood van Fidel Castro mocht er negen dagen geen alcohol geschonken worden. Op slag kreeg ik heimwee.