Als het weer in Nederland een winters tintje krijgt en regen en hagel overgaan in sneeuw die blijft liggen, lijkt het wel of heel Nederland stilvalt. Het verkeer is totaal ontregeld, treinen worden bij voorbaat uit de dienstregeling gehaald en vliegtuigen blijven aan de grond. Toch kun je met vooruitkijken aan de hand van voorspellingen en daarop anticiperen, veel ellende voorkomen, zo bewijst het succes van het weeralarm van het KNMI.
Als slecht weer ons overvalt, is het lastig reageren. Daarom werkt het weerinstituut KNMI met een alarm op basis van codes die een groot publiek vooraf goed informeren hoe extreem het weer wordt om daar je reisgedrag en andere activiteiten op aan te passen. Met code oranje krijg je last van het weer. Bij code rood is het beter om niet de weg op te gaan. Bij het recente weeralarm begin december volgden veel werknemers het advies van KNMI en Rijkswaterstaat op en bleven thuiswerken. Er was overlast, maar Nederland was daardoor niet in zijn geheel ontregeld.
Zo’n voorspelling heeft zeker zijn nut, omdat je daardoor tijdig rekening kunt houden met sterk veranderende of extreme omstandigheden. Dat vinden mensen prettig, omdat ze zich erop voor kunnen bereiden. Maar er zit ook een keerzijde aan deze voorspelbaarheid. De wil om controle uit te oefenen en zoveel mogelijk aanpassingen en veranderingen uit de weg te gaan, is nooit ver weg. En dat heeft een zekere starheid in zich. Op deze manier blijf je altijd hetzelfde doen als gisteren. Is dat wel zo verstandig? Is het altijd zo dat als je vandaag hetzelfde doet als gisteren, je morgen niets anders hoeft te verwachten? Verandering van spijs doet toch eten?
Anticiperen
Veranderen hoeft helemaal niet lastig te zijn, zolang je maar weet wat er op je afkomt. Als dat niet duidelijk is, kun je niet anticiperen en meebewegen. Kijk je wel naar relevante signalen van verandering, dan kun je daar absoluut je voordeel mee doen. Zo is de wereld van IT volop in beweging. Door de doorbraak van agile wordt bij het bouwen van applicaties de waterval-methode ingeruild voor Agile en/of DevOps. Van sturen naar zelfsturende teams. Van een centrale IT-afdeling naar business gedreven IT. Van het paard achter de wagen naar een schaap met vijf poten. Deze veranderingen sluiten, gezien de populariteit, aan bij een behoefte. Maar deze beweging leidt ook tot nieuwe vragen die best lastig te beantwoorden lijken. Zo wordt de eindgebruiker in de keten van dienstverlening een belangrijke speler in het weerbeeld. En de vraag achter de vraag geeft concreet zicht op de behoeftes die rond dienstverlening leven.
Een opvallend effect van de huidige veranderingen is de subtiele verschuiving van technische belemmeringen naar bedrijfskundige aandachtspunten. De gemiddelde eindgebruiker van IT zal zich concentreren op een betere ondersteuning van business doelstellingen. Alles wat hem of haar tegenhoudt, is ballast die men niet wil. Een startende onderneming die een nieuwe dienst volledig digitaal wil opzetten heeft liever vandaag dan morgen een nieuwe applicatie. De kwaliteit is natuurlijk wel van belang maar ondergeschikt aan de snelheid van levering. Deze zogeheten ‘Time-To-Market’ is van levensbelang voor de startende onderneming. In een later stadium is het mogelijk dat andere aspecten meer prioriteit krijgen. De rol tussen deze eindgebruiker en de IT-leverancier krijgt dus een andere dynamiek. Andere afspraken en doelstellingen gaan de, in basis, gelijksoortige dienstverlening op een hele andere manier beïnvloeden.
Dat komt dus neer op veranderen en dat is net als het weer. De voorspelling van het KNMI bereiden mensen voor op het weer dat gaat komen. Hoe je hiermee omgaat, is geheel aan jezelf. Als het regent en je vergeet je paraplu, dan word je nat. Met een dik pak sneeuw of spiegelgladde wegen kun je je beter op een andere manier verplaatsen. Veranderende omstandigheden vragen om andere competenties. En weet je wat? Mensen blijken over een enorm aanpassingsvermogen te beschikken. Het inzetten van dit vermogen in samenwerking tussen partijen kan naar mijn idee de overlast van een meer dan stevige hagelbui doen ombuigen in een kans op schoon drinkwater.
Creativiteit en aanpassingsvermogen kunnen de basis zijn voor samenwerkingsverbanden die de dynamiek van vandaag de dag kunnen ondersteunen. Een samenwerking die voor iedereen verschillend is. De waarde bepalen we samen.