Het Nederlandse bedrijfsleven lobbyde al een tijd voor een beter beleid rond Artificiële Intelligentie. Begin oktober is een heus nationaal, strategisch actieplan AI aangekondigd. Overheid en bedrijfsleven investeren elk flink in onderzoek en onderwijs om maatschappelijk relevante toepassingen van AI te ontwikkelen. Daarnaast moeten kennis en vaardigheden rond AI breder verspreid raken in de economie. Vooral dat laatste is relevant om het glas weer halfvol te maken.
Wereldtoneel
Niets ten nadele van deze schoonheidswedstrijd, maar de macro economische rapportcijfers van Nederland op het gebied van IT zijn niet al te best. Wat betreft mondiale IT-dienstverlening is Nederland flink gezakt, blijkt uit recente cijfers van het CBS. In 2014 had Nederland nog een marktaandeel van 7,1 procent. Drie jaar later is dat teruggezakt tot 4,8 procent. Daar handelt Nederland nog steeds niet naar. Niet alleen Nederland is laat wakker geschud. Werd in 2013 nog maar 1% van de mondiale investeringen in AI in de EU gedaan, vier jaar later zat dat al op 8%. Het grootste deel van deze investering heeft plaats gevonden in drie landen: Engeland (55%), Duitsland (14%) en Frankrijk (13%).
AI lab
Werk aan de winkel en aanzienlijke langetermijninvesteringen voor fundamenteel onderzoek en ontwikkeling om de economie structureel te verbeteren, zou je denken. Niet alleen omdat AI een beeldbepalende trend in de IT is, maar vooral ook een trend die de economie ingrijpend zal veranderen. Niks geen miljarden investering in fundamenteel onderzoek in het actieplan. In plaats daarvan komt er een publieke private aanpak. Tegenover iedere euro overheidsgeld moet ook het bedrijfsleven een euro inleggen. Een flink aantal Nederlandse universiteiten wordt aan een AI-lab voor toegepast onderzoek geholpen. In totaal worden er 25 nieuwe hoogleraren aangesteld. Nederlandse wetenschappers worden voor onderzoeksgeld vooral doorverwezen naar Europese subsidiepotten.
In de pers is het aangekondigde AI-beleid ook wel omschreven als ‘een afwachtplan voor AI dat niet verder komt dan het oppoetsen van de status quo’. Dat is jammer, want Nederland heeft altijd een pioniersrol gehad op dit gebied. Hoe het dan moet? De vermaarde Amerikaanse MIT universiteit stak kort geleden een miljard dollar in een nieuw topinstituut voor AI. In totaal werken er in de VS ruim 15.000 Amerikaanse onderzoekers aan kunstmatige intelligentie – versus 687 in Nederland – blijkt uit de Global AI Talent Pool Report 2019 van de Canadese ondernemer Jean-Francois Gagné. Uit ditzelfde onderzoek blijkt dat Nederland op dit moment een netto exporteur van AI-kennis is geworden: 44% van het AI-talent vertrekt naar het buitenland, terwijl er 35% binnenkomt.
Vestigingsbeleid
Het Nederlandse bedrijfsleven heeft er alle belang bij dat deze trend omgebogen wordt. Het zoekt daarvoor de samenwerking. KLM, Philips, ING en Ahold gaan structureel samenwerken om het vestigingsklimaat in Nederland op het gebied van AI te verbeteren. Naast de aanstelling van hoogleraren gaan Nederlandse organisaties AI competities organiseren en de bestaande Nationale AI-cursus breed verspreiden, ook Engelstalig. Het tekort aan AI-talent wordt verder tegengegaan door de Nederlandse beroepsbevolking bij- en om te scholen. In deze subsidieronde worden het mkb en de sectoren landbouw, horeca en recreatie niet overgeslagen. Deze samenwerking en stimulering van kennisontwikkeling in het beleid zijn positief te noemen. Het glas blijft echter halfleeg omdat het kabinet geen spierballen toont door het investeren van miljarden in fundamenteel onderzoek.
Context
Ondertussen blijft de adoptie van AI in Nederland achter, vooral door alledaagse besognes. Verantwoordelijke IT-managers zitten met hun handen in het haar hoe zij vragen uit de business over kunstmatige intelligentie goed kunnen faciliteren. Neem alleen al het vraagstuk rondom hybrid cloud. Een goede werking van AI vraagt aanwezigheid van deze technologie op alle platforms waar de data en applicaties in gebruik zijn. Het vaak ingewikkelde applicatielandschap en de grote verscheidenheid aan cloudomgevingen staan daarbij vaak in de weg.
METRI komt deze werkelijkheid regelmatig tegen bij de analyses van IT-omgevingen die het uitvoert. Een pragmatische feitenanalyse, opgebouwd uit financiële informatie, een kwaliteits- en risicoanalyse en een IT maturity scan, is de basis voor een adequaat oordeel over het vertrekpunt voor innovatie. METRI heeft de whitepaper ‘De renaissance van AI‘ uitgebracht om mensen, die het technologiebeleid van organisaties vormgeven, uit te leggen waar de hausse rond AI vandaan komt. Deze context biedt een solide basis om zin en onzin van elkaar te scheiden en vast te stellen voor welke keuzes een organisatie staat als het aan de slag wil met AI.